De anatomie van de onderrug
De wervelkolom bestaat in de onderrug uit vijf lendenwervels (L1 t/m L5) waaronder zich het heiligbeen bevindt. Dit is een driehoekig gevormd bot dat past tussen de bekkenbeenderen met aan weerskanten de zo genoemde SI-gewrichten. Onderaan het heiligbeen zit het stuitje.
De wervels zijn met elkaar verbonden door tussenwervelschijven. Deze tussenwervelschijven zijn tapvormig waardoor er een natuurlijke holling in de onderrug ontstaat die ten aller tijden gewaarborgd moet blijven. De wervels hebben elk een gat in het midden wat samen met alle wervels een kanaal vormt waardoor heen de zenuwenbanen gaan vanuit de hersenen. De ruggenmergszenuwen komen door de openingen tussen de wervels naar buiten en verzorgen de huid en spieren van benen en armen. Vertakkingen van deze zenuwbanen gaan naar de inwendige organen, zoals b.v. de spijsverteringsorganen, de nieren, de geslachtsorganen, het ademhalingstelsel, de urinewegen etc.
De gevolgen van body stress
Irritatie van de ruggenmergszenuwen in de onderrug kan leiden tot pijn, tintelingen, verdoofd gevoel of samentrekken van de spieren in de onderrug en dit kan de werking van de zenuwbanen verstoren tot in de darmen, liezen, heupen, benen en voeten.
De pijn wordt dikwijls gevoeld langs de grote ischiaszenuw die door de bilspier tot beneden in het been loopt.
Er kunnen ook sensaties van gevoelloosheid in deze gebieden voorkomen. De gevolgen van beknelling in de onderrug kunnen zo ernstig zijn, dat de spieren zich in een ‘beschermende’ kramp op slot zetten die de wervelkolom zijwaarts of voorwaarts trekt.
Tevens kan body stress ook leiden tot stoornissen in de spijsvertering, zoals verstopping of diarree, blaasproblemen (incontinentie, blaasontsteking, bedplassen bij kinderen), menstruatieproblemen en in het functioneren van de geslachtsorganen.
Soms ervaart iemand de aanwezigheid van body stress in de onderrug alleen ’s ochtend door gevoelens van stijfheid bij het opstaan of door kuitkramp in de nacht. Deze kramp of stijfheid trekt meestal weg na flink bewegen.
Na BSR kan iemand voor een periode vrij zijn van pijn, waarna terugkeer van de problemen wordt ervaren zonder enige aanleiding daarvoor. Dit is een teken dat de onderrug klaar is voor het loslaten van de volgende dieper gelegen laag body stress.
Als de body stress in de onderrug al gedurende langere tijd aanwezig is – de oorzaak kan al in de vroege jeugd gelegen hebben – kan het voor deze opgeslagen spanning nodig zijn om gedurende langere tijd laagje voor laagje los te laten.
De oorzaken van body stress
De schokeffecten van een ongeluk en/of een val kunnen body stress veroorzaken en in de onderrug vastgezet worden. Zo kunnen ook als gevolg van zwaar en onjuist tillen de gewrichtsbanden en spieren in de onderrug verrekken. Oefeningen die de natuurlijke holling bij de lendenwervels negeert, kunnen het lendendeel van de wervelkolom overbelasten.
Een paar voorbeelden hiervan zijn; sit-up’s, met de handen de tenen aanraken, draaien en voorover doorbuigen in één beweging, overstrekken van de spieren etc.
Een andere oorzaak is een slechte zithouding, vooral het onderuitgezakt zitten met de benen op een tafeltje, de zogenaamde bananen-houding. Het zitten op deze manier kan tijdelijke verlichting van de rugpijn bieden, omdat de gewrichtsopeningen van de wervelkolom zich aan de rugzijde iets openen en zo de druk op de ruggenmergzenuwen voor een korte tijd vermindert. Deze houding echter vergroot de druk op de tussenwervelschijven en na verloop van tijd zal de wand van de tussenwervelschijven verzwakken en ontstaat uitstulping. Dit heeft tot gevolg dat er druk komt te staan op de ruggenmergszenuwen. In een later stadium kan dit uitmonden in een hernia.
Omdat het onderste deel van de wervelkolom de basis is, beïnvloedt dit de stabiliteit van de rest van de wervelkolom. Wanneer er dus body stress in de onderrug aanwezig is, zal deze spierspanning ook doorwerken in de bovenrug en de nek.
Adviezen om body stress in de onderrug te beperken.
Algemene regel:
Tracht bij alles wat je doet de natuurlijke S-vorm van je wervelkolom te respecteren, vooral de holte in de onderrug.
Vooroverbuigen: Buig door je knieën en niet door je middel. Doe je billen naar achteren dit maakt buigen in de onderrug makkelijker.
Tillen:
Gebruik je dijspieren om kracht te zetten. Houd het te tillen voorwerp dicht tegen je lichaam en vermijd het verdraaien van je rug tijdens het tillen.
Zitten:
Zorg bij het zitten altijd dat de natuurlijke holte in je onderrug gewaarborgd blijft en dat je knieën zich op heuphoogte bevinden of iets lager. Zit liever niet met je knieën over elkaar, en leg je voeten niet op een tafel of kruk. Hierdoor zak je vanzelf onderuit in de bananen houding. Ook in bed lezen met het hoofdeinde half omhoog zorgt ook voor uitbolling van de onderrug, tevens op de vloer met gestrekte benen zitten.
Oefeningen/sport:
Vermijd oefeningen die de natuurlijke holte in je onderrug achterwaarts uitbollen of overbelasten, zoals; sit-ups, aantippen van de tenen, gewichten op je voeten opheffen.
Leg de nadruk op ‘bewegen’ en niet op ‘belasten’.
Aan te bevelen bewegingen zijn stevig wandelen, rechtop fietsen, zwemmen.
BSR ochtend oefening:
Doe iedere ochtend enkele minuten de buikspieroefening zoals je die van je BSR practitioner hebt geleerd. Hierdoor versterk je de spieren van je onderrug en buik.